Robotik Cerrahi Hakkında

Robotik cerrahi son zamanlarda en çok tercih edilen cerrahi yöntemlerin başında yer almaktadır. Cerrahi uygulamalar belirli hastalık durumuna müdahale etmek için oluşturulmaktadır. Geçmişten günümüze en sık tercih edilen yöntemler arasında açık ameliyat bulunsa da son zamanlarda teknolojinin gelişmesiyle durum değişmektedir. Teknoloji ve yapay zeka gelişimi ile birlikte tıp dünyasında da inanılmaz gelişmeler meydana geldi. Robot ile cerrahi ameliyat artık giderek alışılan bir cerrahi yöntem olmaktadır. Dünya genelinde son 15-20 yıldır uygulanan bu yöntem Türkiye’de 10 yıldır belirli sayıda uzman tarafından tercih edilmektedir. Ameliyatlar eskisi gibi açık ameliyatla değil, robot ile ameliyat sağlanmaktadır.

Tele Cerrahi ve Robotik Cerrahi Nedir?

Tele cerrahi, 5G teknolojisinin gelişmesiyle birlikte özellikle salgın döneminde üzerinde çalışmalar yapılan bir yöntemdir. Robotik cerrahi olarak da adlandırılmaktadır. Laparoskopik cerrahi yönteminin robotik kollarla yapılmasıyla gerçekleşmektedir. Temas olmadan yapılan bu cerrahi uygulamanın birçok alanda kullanıldığı bilinmektedir. Robot cerrahi ilk olarak astronotlara kısa sürede müdahale etmek amacıyla ortaya koyulmuştur. Uzay alanında sınırlı insan olmasından dolayı robotlar yardımıyla ufak çaplı da olsa cerrahi uygulamalar amaçlanmıştır. Zamanla daha sonra askeri alanlarda en son ise tüm insanların ulaşabileceği bir hale gelmiştir. Günümüzde birçok farklı uzmanlık dalında robotik ameliyatlar uygulanmaktadır.

Robotik Cerrahi Nasıl Uygulanır?

Teknolojik aletlerin ameliyathanelerde yer almasıyla birlikte robotik cerrahi uygulamalar gerçekleşmeye başlamıştır. Bu alanda uzmanlığı bulunan doktorlar tarafından uygulanabilmektedir. Uygulanması için özel üretilmiş robotik kollardan ve kameralardan oluşan makine gerekmektedir. Ameliyatlarda hastaların cerrahi işlemlerini gerçekleştirmek adına gerekli tüm unsurlar bu makinede bulunmaktadır.

Robot ile cerrahi ameliyat konusunda karar verilmiş hastaların öncelikle karın bölgesinde iki delik açılmaktadır. Bu delikler oldukça küçüktür. Robotik kollar bu deliklerden içeri giderek ameliyat bölgesine ulaştırılır. Aynı zamanda bir delik daha açılarak buradan da kamera görüntüsü alabilmek adına özel bir araç iletilmektedir.

Oluşturulan bu özel kolların yönetimi farklı bir taraftan yapılmaktadır. Yazılımlar sayesinde uzman doktor oturacağı uzak bir alandan mevcut kolları yöneterek robotik cerrah işlemlerini gerçekleştirmektedir. El bileğine benzer kısımları tutarak diğer alanda ameliyat bölümündeki parçaları yönlendirebilmektedir.

Robotik Cerrahi Hangi Ameliyatlarda Kullanılır?

Cerrahi operasyonlar gerek duyulduğu takdirde alanında uzman kişiler tarafından uygulanmaktadır. Açık ameliyat, laparoskopik ve Da Vinci robot cerrahi olarak yapılabilmektedir. İlk iki yöntem çoğu hastalıkta kullanıldığı gibi robot ile ameliyat yöntemi de günümüzde giderek farklı alanlarda kullanılmaya başlamıştır.

1-Üroloji

Üroloji hastalıkları robot cerrahi alanının yaygın olarak tercih edildiği bir uzmanlık alanıdır. Özellikle prostat hastalığı için tercih edilmektedir. Prostat kanseri de dahil olmak üzere robotik cihazlar ile ameliyat gerçekleşmektedir.

Prostat ameliyatlarında sinirlere ve bazı bezlere müdahale etmemek hastanın çabuk toparlanmasını sağlamaktadır. Robotik cerrahi sırasında yüksek çözünürlüklü kameralarla tüm detaylar erişilmektedir. Aynı zamanda robotların titreme, hareket etme gibi durumu olmadığı için prostat ameliyatı sonrası idrar kaçırma, kanama gibi sorunların önüne geçilmektedir.

2-Jinekoloji

Kadın hastalıkları uzmanlık alanı olan Jinekoloji en az Üroloji alanı kadar robot ile ameliyat tercih edilenler arasında bulunmaktadır. Kadın hastalıklarının giderek artması ve çoğunda cerrahi müdahale gerektirmesi robot cerrahi seçeneğine yönelimi arttırmıştır.

Rahmin çıkarılmasını gerektiren cerrahi yöntem olan histeroskopi ya da oluşmuş miyomların çıkarılması adına uygulanan miyomektomi uygulamaları robotlarla sağlanmaktadır. Robot elleriyle rahimde herhangi bir kanala zarar vermeden işlemler tamamlanmaktadır. Sarkan rahmin daha üst kısma taşımak için bile Da Vinci robot cerrahi tercih edilebilmektedir.

3- Kulak Burun Boğaz Hastalıkları için Robotik Cerrahi

KBB alanında yapılan cerrahi müdahaleler diğer müdahaleler kadar riskli olmakla birlikte daha büyük bir dikkat gerektirmektedir. İşlemin yapıldığı bademcikler, ağız ve dil bölgesi, yutak ve gırtlak üzerin ve hatta çevresinde çok sayıda sinir bulunmaktadır.

Sinirlere zarar vermemek adına robot cerrahi yöntemi tercih edilir. Hatta KBB alanında yer alan robotik ameliyatlar çoğu zaman 4 kolla değil, 2 kolla uygulanmaktadır. Deri üzerinde direkt açma/kesi işlemi uygulanmaz. Az sayıda kolla kontrollü ameliyatlar sağlanır.

4- Genel Cerrahi İşlemleri

Genel cerrahi ameliyatları arasında çeşitli operasyonlar bulunmaktadır. Robotik cerrahi ameliyatları bu noktada kullanılabilmektedir. Başta obezite ameliyatlarında mide küçültmek için kullanılabilmektedir. Gastrik bypass, bağırsak cerrahi operasyonlarında uygulama yapılmaktadır.

5- Kalp ve Damar Cerrahi

Kişinin hastalığı, yaşı ve hastalığının ilerleme durumuna göre yapılacak cerrahi yöntemi seçilebilmektedir. Ancak son teknoloji robotik cerrahi avantajları ile çoğu zaman diğer yöntemlerin önüne geçmektedir. Uzman doktorlar tarafından bu yüzden daha çok önerilmektedir. Fakat ameliyat yaptırılacak doktor konusunda dikkatli seçim yapılmalıdır.

Robotik cerrahi avantajları arasında:

• Açık ameliyat sırasında çıkacak komplikasyonları en aza indirmek,
• Ameliyat esnasında enfeksiyon kapma olasılığını azaltmak,
• Küçük ameliyat izlerinin ortaya çıkması,
• Ufak kesiklerden uygulama yapılmasından dolayı kısa sürede iyileşme,
• Ameliyat sonrası kişinin hayatına çabuk adapte olabilmesi,
• El titreme, oynama gibi durumlar olmadığından daha net müdahalelerde bulunabilme,
• Üç boyutlu kameralar sayesinde organların daha net algılanması gibi avantajlar
• bulunmaktadır.

Robotik ameliyatlar en az açık ameliyat kadar etkili sonuçlar verdirmektedir. Temelde robot kollarını yine bir uzman yönetmektedir. Bu yüzden uzman gözetiminde gerçekleşen profesyonel işlemler olmaktadır. Alanında uzman doktorlar tercih edildiğinde bir sorun çıkmayacağı gibi aksine kısa sürede hastanın toparlanma ihtimali vardır.

Robotik Cerrahi Dezavantajları Bulunuyor mu?

Söz konusu robotik cerrahi olduğunda avantaj ya da zararlarından bahsedebilmek neredeyse imkânsızdır. Gerek uzmanlara yöneltilen sorular gerekse internet üzerinde yapılan robotik cerrahi zararları konusunda bir bilgiye ulaşmak neredeyse imkânsızdır. Çünkü yüksek bir oranla işlemin amacına hizmet ettiği görülmektedir.

Türkiye’de İlk Robotik Cerrahi Örnekleri Ne Zaman Verildi?

Da Vinci robotu ile oluşturulan ilk robotik cerrah uygulamalarında Türkiye özel bir yerde bulunmaktadır. Ülke genelinde robot ile ameliyat yapmak her ne kadar yeni olsa da beyin cerrahisi alanında dünya genelinde ilk ameliyat ilk olarak Türkiye’de yapılmıştır.

Robot cerrahi uygulamaları son zamanlarda özellikle Jinekoloji yani kadın hastalıklarında tercih edilmektedir. Doç. Dr. Derman Başaran, Türkiye’de robot ile ameliyatı Jinekoloji alanında uygulayan ilk isimler arasında yer almaktadır. Uzman doktor bu konuda aldığı eğitimlerle ve müdahalelerle hastalarını memnun etmektedir.

Robotik Cerrahi mi Açık Ameliyat mı Yapılmalı?

Hastalar tarafından gerekli bilginin olmaması, ameliyat olma korkusu gibi sebeplerden dolayı açık ameliyat mı yoksa robotik cerrahi mi yaptırmalıyım gibi sorular sorulur. Kişilere bu konuda net bir bilgiyi ancak alanın uzmanı olan doktorlar verebilmektedir.

Ancak kişilere bu iki tercih bırakıldıysa kesinlikle robotik cerrah uygulaması daha etkili olacaktır. Gerek ameliyat esnasında enfeksiyon gibi durumların önüne geçilmesi gerekse ameliyat sonrası avantajları bu konuda tercih adına yeterlidir. Ameliyat sonrası çabuk toparlanmak istiyorsanız robot ile ameliyat yaptırmayı düşünebilirsiniz.

Robotik Cerrahi SGK Kapsamında mı?

Robotik cerrahi bir diğer ismiyle Da Vinci ameliyatı, 2012 yılından itibaren yapılan düzenleme ile SGK kapsamına alınmıştır. Sosyal Güvenlik Kurumu altında uygun cerrahi uygulamaları yaptırabilirsiniz. Özellikle kanserli hücrelerin alınması gibi tehlikeli operasyonlarda tercihiniz olabilir.